UYGUN - FÖY İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK 8. SINIF

1 z - Kitap Uygulamalı T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK F Ö Y 4. ÜNİTE YENİ DEVLET YENİ BAŞKENT / CUMHURİYET’İN İLANI / HALİFELİĞİN KALDIRILMASI UYGUN SINAVA HAZIRLIK FÖYLERİ UYGUN T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK SINAVA HAZIRLIK FÖYLERİ 22. 1. Lozan Barış Antlaşması’ndan sonra İti- laf Devletleri İstanbul’dan çekilmişlerdi. Bunun üzerine başkentin neresi ola- cağı tartışmaları ortaya çıktı. Atatürk başkentin neresi olacağı tartışmalarını sona erdirmek için 13 Ekim 1923’te An- kara’yı başkent olarak ilan etti. 2. Ankara; Millî Mücadele’nin merkezi olması, ulaşımının kolay olması, Batı Cephesi’ne yakın olması ve tarihî ne- denlerden dolayı 13 Ekim 1923’te Tür- kiye’nin başkenti olmuştur. 3. 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edildi. Millet egemenliği gerçekleşti. Mustafa Kemal Paşa, cumhurbaşkanı oldu. İsmet Paşa başbakan, Ali Fethi Bey de meclis başkanı oldu. 4. Cumhuriyetin ilanı ile Devlet Başkanı belli oldu. Devletin rejiminin adı ko- nuldu. Bakanlar Kurulu oluşturularak kabine sistemine geçildi. Bu sayede hükûmet kurmak kolaylaştı. 5. Halifenin kendisini devlet başkanı olarak görmesi ve inkılapların önün- de engel olması üzerine 3 Mart 1924 tarihinde halifelik kaldırıldı. Halifeliğin kaldırılması ile laiklik yolunda önemli bir adım atılarak ulusçu devlet anlayışı be- nimsendi: • Millî egemenlik ilkesi gerçekleşti. • Devlet rejiminin adı kondu. • Kabine sistemine geçildi. • Laiklik yolunda önemli bir adım atıldı. • Eski rejime dönüş yolu kapandı. • Yapılacak inkılapların önü açıldı. 6. 3 Mart 1924’te, • Halkı dinî konularda doğru bilgilen- dirmek ve din adamı yetiştirmek için Diyanet İşleri Başkanlığı kuruldu. • Ülke savunmasını sağlamak için Erkânıharbiye yerine Genelkurmay Başkanlığı kuruldu. • Vakıf eserlerini korumak için Evkaf Bakanlığı yerine Vakıflar Genel Mü- dürlüğü kuruldu. Ad Soyad: Sınıf / No.: SPOT BİLGİLER FARKLI SORU ÖRNEKLERİ 1. • TBMM’nin açılması • Saltanatın kaldırılması • Cumhuriyet’in ilan edilmesi Verilenler aşağıdaki vecizelerden hangisinin başlığı altında toplanabilir? İTA.8.4.2 A) Hayat en hakiki mürşit ilimdir. B) Cumhuriyet’in temeli milli kültürdür. C) Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. D) Öğretmenler, yeni nesil sizin eseriniz olacaktır. (Spot 3’e göre) Çözüm: Atatürk “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.” demiştir. TBMM’yi açarak, saltanatı kaldırarak ve Cumhuriyet’i ilan ederek devleti yönetme yetkisi olan egemenliği millete vermiştir. Yanıt C’dir. 2. Cumhuriyet’in ilanından sonra Başkent Anka- ra’nın modern bir kent olması için çalışmalar baş- ladı. Uluslararası bir yarışma yapıldı. Bu yarış- mayı kazanan Alman Mimar Hermann Atatürk’ün desteği ile projelerini uygulamaya başladı. Anka- ra’ya geniş caddeler, bulvarlar yapıldı. Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? İTA.8.4.2 A) Yabancı uzmanlardan yararlanılmıştır. B) Atatürk’ün öncülüğünde gerçekleşmiştir. C) Ankara modern bir kent olmuştur. D) Bu projelerin yapımından sonra Ankara baş- kent olmuştur. (Spot 1’e göre) Çözüm: Ankara daha önce, yani 13 Ekim 1923’te başkent olmuştur. Yanıt D’dir. 3. Son Osmanlı padişahı Vahdettin’in ülkeyi terk et- mesiyle birlikte Türkiye Büyük Millet Meclisi tara- fından Abdülmecit Efendi halife seçildi. Kendisine sadece Müslümanların halifesi unvanını kullan- ması bildirildi. Abdülmecit Efendi, bir süre sonra saltanatın geri gelmesini isteyenlerin desteği ile kendini TBMM’den üstün görmeye başladı. Bu gelişmenin, aşağıdakilerden hangisine yol açtığı söylenebilir? İTA.8.4.2 A) Çok partili siyasi hayata geçilmesine B) Cumhuriyetin ilan edilmesine C) Saltanatın kaldırılmasına D) Halifeliğin kaldırılmasına (Spot 5’e göre) Çözüm: Eski rejime dönüş yollarını kapatmak ve yeni in- kılaplara ortam hazırlamak için halifelik makamı kaldırılmıştır. Yanıt D’dir.