UYGUN - SPOTLU SORU BANKASI - T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK 8. SINIF

© SADIK UYGUN YAYINLARI © SADIK UYGUN YAYINLARI © SADIK UYGUN YAYINLARI © SADIK UYGUN YAYINLARI © SADIK UYGUN YAYINLARI © SADIK UYGUN YAYINLARI © SADIK UYGUN YAYINLARI © SADIK UYGUN YAYINLARI YORUMLU ÖRNEK SINAV SORULARI www.sadikuygun.com.tr 190 5. Ünite DEMOKRATİKLEŞME ÇABALARI ÇOK PARTİLİ HAYATA GEÇİŞ DENEMELERİ 1 Cumhuriyet’in ilk yıllarında Atatürk’ün kurmuş olduğu Cumhuriyet Halk Fırkasından başka TBMM’ye farklı gö- rüşleri yansıtabilmek amacıyla Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, Serbest Cumhuriyet Fırkası gibi partiler kurularak çok partili yaşama geçme girişimleri olmuştur. Buna göre bu girişimlerle ulaşılması düşünülen temel amaç aşağıdakilerden hangisidir? A) Kadınlara siyasal haklar vermek B) Dünya barışına katkıda bulunmak C) Demokratik yönetimi gerçekleştirmek D) Siyasi bağımsızlığı tamamlamak Çözüm: Cumhuriyetin ilk yıllarında birden fazla partinin kurulmuş olması demokratik yönetimi gerçekleştirmek adına önem- lidir. Doğru yanıt C’dir. (Taktik 1’e göz atın.) • Mecliste tek bir partinin olması nedeniyle iktidar partisi de- netlenemiyordu. Demokrasinin bir gereği olarak ikinci bir parti kurulmalı ve çok partili rejime geçilmesi gerekliydi. 1 2 Bence m uhalefet saygıde- ğerdi r . Çünkü o da bir ince- leme , bir inanç ürünüdü r. Aşağıdaki yeniliklerden hangisi Atatürk’ün bu sözünü destekler niteliktedir? A) Saltanata son verilmesi B) Cumhuriyetin ilan edilmesi C) Türk Medeni Kanunu’nun çıkarılması D) Çok partili siyasi hayata geçilmesi Çözüm: Atatürk’ün çok partili hayata geçmek istemesinin en önem- li nedeni demokrasiyi yerleştirmek istemesidir. Bu durum ise birden fazla parti ile mümkün olmaktaydı. Özellikle mu- halefet partisi, iktidar partisini denetleyen bir özelliğe sahip olmalıydı. Doğru yanıt D’dir. (Taktik 2’ye göz atın.) • Atatürk, ülkede demokratik yönetimin tam olarak yerleşme- si, farklı görüşlerin mecliste temsil edilmesi ve hükûmetin denetlenebilmesini sağlamak için çok partili hayata geçişi desteklemiştir. 2 3 Demokrasi idaresini yerleştirmek Farklı görüşlerin mecliste temsiline imkân vermek Hükûmetin denetlenebilmesini sağ- lamak ..................? .................. Şemaya verilebilecek uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir? A) Tek Parti Yönetiminin Zararları B) Öğretim Birliği Yasası’nın Önemi C) Medeni Kanun’un Getirdiği Yenilikler D) Çok Partili Hayata Geçilmesinin Gerekçeleri Çözüm: Demokrasinin yerleşmesi, farklı görüşlerin temsilinin sağ- lanması ve hükûmetin denetlenmesi muhalefet partileriyle sağlanabilirdi. Bu yüzden çok partili hayata geçme dene- meleri yapılmıştı. Doğru yanıt D’dir. (Taktik 2’ye göz atın.) 4 Tek eksiğimiz hükûmet partisinin karşısında baş- ka parti bulunmamasıdır. İsmet İnönü 2 Kasım 1945’te söylediği bu sözüyle de- mokrasilerde aşağıdakilerden hangisinin mutlaka ge- rekli olduğunu vurgulamıştır? A) Tek parti hükûmetlerinin B) Muhalafet partilerinin C) Yargı bağımsızlığının D) Basın özgürlüğünün Çözüm: İsmet İnönü, hükûmet partisinin karşısında başka bir parti- nin olmadığını vurgulayarak ülkede muhalefet partilerinin kurulmasını istemiştir. Doğru yanıt B’dir. (Taktik 1’e göz atın.)