UYGUN - SPOTLU SORU BANKASI - FEN BİLİMLERİ 8. SINIF

DNA VE GENETİK KOD 2. ÜNİTE www.sadikuygun.com.tr 52 Video çözümler için QR kodu okutunuz. © SADIK UYGUN YAYINLARI © 464031 YORUMLU ÖRNEK SINAV SORULARI Mutasyon ve Modifikasyon 1. Mutasyon, DNA’daki baz diziliminde ve kromozomlarda çeşitli sebepler sonucu meydana gelen değişimlerdir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi mutasyon sonu- cunda ortaya çıkmış olabilir? A) Arı ve karıncaların beslenme şartları değiştiğinde vücut şekilleri ve davranışlarının değişmesi B) Çuha çiçeği bitkisinin farklı sıcaklıklarda yetiştirildiğinde farklı renkte çiçek oluşturması C) Tek yumurta ikizlerinin farklı kilo ve boya sahip olabil- mesi D) Radyasyona maruz kalan annenin altı parmaklı bir ço- cuk dünyaya getirmesi (TAKTİK 1’e göz atalım.) Altıparmaklılık, hayvanlarda çok başlılık gibi anormal durumlara mutasyonlar sebep olur. 1 2. Bir dergi, Japonya’nın Fukuşima şehrinde depremin yol açtığı kazadan sonra meydana gelen radyoaktif sızıntı ile ilgili olarak şu haberi yazmıştır. Radyoaktif ışınlamaya ve radyoaktif kirlenmeye uğramış insanların genetik yapısı ile kendilerinden sonra gelecek kuşaklara geçecek genetik miras konusunda çok büyük endişeler var. Bu haber aşağıdakilerden hangisi ile daha çok ilgilidir? A) İnsanlarda istenmeyen bazı mutasyonların ortaya çık- masıyla B) İnsanlarda bazı modifikasyonların ortaya çıkmasıyla C) İnsanlardaki bütün çekinik genlerin ortaya çıkmasıyla D) Radyoaktif maddelerin vücuttan atılma yollarıyla (TAKTİK 2’ye göz atalım.) X ışınları, radyoaktif maddeler ve zararlı güneş ışınları mutasyonlara sebep olurlar. Mutasyonlar üreme hücre- lerinde gerçekleşirse sonraki kuşaklara aktarılır. 2 3. Bir cins arı yüksek sıcaklıkta büyütülürse açık renkli, geli- şebileceği en düşük sıcaklıkta büyütülürse siyah olur. Aşağıdakilerden hangisi bu olayla benzerlik göstermez? A) Çuha çiçeği bitkisinin 15 - 20°C’de kırmızı çiçek açar- ken 30-35°C’de beyaz çiçek açması B) Kuzey kutbuna yakın bölgede yaşayan tavşanların kı- şın ve yazın farklı renklerde olması C) Afrika’da yaşayan insanların ten renginin siyah, Avru- pa’da yaşayan insanların ten renginin açık olması D) Sirke sineklerinin 25°C’de tutulan larvalarından kıvrık kanatlı yavruların, 16 °C’de tutulan larvalarından düz kanatlı yavruların ortaya çıkması (TAKTİK 3 ve 4’e göz atalım.) Modifikasyonlar çevresel faktörlerle ortaya çıkar. Kalıt- sal değildir, nesilden nesile aktarılmaz. 3 4. Çevre koşullarının değişmesi genlerin işleyişini değiştirebilir. Bir tavşan türünde kürk renginden sorumlu olan genin iş- levi ortam sıcaklığındaki değişimlere bağlı olarak farklılık gösterebilmektedir. Bu genin bir aleli tüm vücutta siyah renkli kürkün gelişmesini kontrol eder. Bu alel 35°C’un üzerindeki sıcaklıklarda etkin değildir. Tavşanların vücu- dunun büyük kısmında vücut sıcaklığı 35°C’un üzerinde olduğu için kürk rengi beyazdır. Bununla birlikte kulak, burun, kuyruk ve ayaklar 25°C gibi daha düşük sıcaklıkta olduğundan bu organların üzerindeki kürk rengi siyahtır. Ayrıca yeni doğan tavşanların kürklerinin de vücudun her yerinde beyaz olduğu bilinmektedir. Buna göre hakkında bilgi verilen tavşan türünün kürk rengi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Beyaz kürklü doğanların, yaşamları boyunca tüm vücut kısımlarının kürk renginin beyaz olması beklenir. B) Vücutlarının siyah renkli kürke sahip olan kısımlarında- ki hücrelerde kürk rengi ile ilgili alel bulunmaz. C) Yeni doğanların kürklerinin tamamen beyaz olması, embriyonun geliştiği anne vücut sıcaklığının 35°C’un üzerinde olmasından kaynaklanabilir. D) Beyaz ve siyah renkli kürk oluşumu genlerin değil yalnız- ca çevresel koşulların kontrolünde gerçekleşir. (TAKTİK 4’e göz atalım.) Mutasyon ve modifikasyonunun genel özellikleri, gerçekleşmesine neden olan etkenler, mutasyon ve modifikasyon arasındaki farklar ve günlük hayatta karşılaşılan örnekler kesinlikle bilinmelidir. Geçmiş yıllardaki sorulara bakıldığında bu bilgilerin yeterli olduğu görül- mektedir. Önümüzdeki yıllarda yapılacak sınavlarda bu bilgiler doğrultusunda, bilgi ve yoruma dayalı, bilimsel süreç becerilerini de ele alan sorular beklenmektedir. FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENLERİMİZİN SINAV SORULARI HAKKINDA GÖRÜŞLERİ