UYGUN - SPOTLU SORU BANKASI - FEN BİLİMLERİ 8. SINIF

2. ÜNİTE © SADIK UYGUN YAYINLARI © DNA VE GENETİK KOD www.sadikuygun.com.tr 62 ÜNİTE DENEME SINAVI 2 1. DNA Eşlenmesi (Replikasyon): DNA molekülü her hücre bölünmesi öncesinde kendini eşleyerek kalıtsal bilginin yavru hücre- lere eşit miktarda aktarılmasını sağlar. Bir DNA molekülünün eşlenmesi aşağıda gösterilmiştir. X Y X Y + T C A T G A G T A C A G T A C T C A T G A G T A C T C A T G Sadece verilen şekle bakılarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz? F. 8.2.1.3 A) Bir DNA molekülünden iki farklı DNA oluşur. B) DNA eşlenmesinde oluşan DNA’ların genetik yapısı aynıdır. C) DNA eşlenmesinde oluşan DNA, yeni ve eski zincirden oluşur. D) DNA eşlenmesinde oluşan DNA’ların nükleotid dizilişi aynıdır. 2. Bilgisayar programları kodlanırken 0 ve 1 rakamlarından faydalanılır. Biz insanoğlunun genetik kodu yazılırken A, T, G ve C harfleri kullanılmaktadır. Bu harfler genleri oluşturarak saç tipimiz, göz rengimiz vs. gibi özellikleri kodlar. Bazen genler kodla- nırken hata olabilir ya da bireyler bazı genetik özelliklerinden memnun olmayabilir. 2020 Nobel ödülü layık görülen iki bilim kadını, sekiz yıllık çalışmaları sonucu CRISPR - Cas 9 denilen bir teknik geliştirdi. Bu tekniği şöyle şematize edebiliriz: Çıkarılacak Bölge Bu bölgenin çıkarılabil- mesi için karşı zincirine benzeyen guide RNA ile buradaki zinciri açıyor ve Cas 9 makası ile burayı kesiyor. Kesilen bu kısma istenilen geni ekleyebi- liyor veya tamamen silebiliyoruz. İstenilen özellikler eklendi. Cas 9 CRISPR - Cas 9 yöntemiyle ilgili, I. Genetik hastalıklarla ilgili kalıcı çözümler bulunabilir. II. Verimliliği yüksek ürünler elde edilebilir. III. İstenmeyen bazı genetik özellikler ortadan kaldırılabilir veya istenilen özellikler aktarılabilir. verilen ifadelerin hangileri doğrudur? F. 8.2.5.1 A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III Video çözümler için QR kodu okutunuz. DNA VE GENETİK KOD 2. ÜNİTE © SADIK UYGUN YAYINLARI © www.sadikuygun.com.tr 32 Video çözümler için QR kodu okutunuz. DNA ve Genetik Kod BECERİ TEMELLİ DENEY SORULARI 1. Fen bilimleri öğretmeni, öğrencilerine DNA ve Genetik Kod Ünitesini anlatırken aşağıdaki deneyi yapıyor. MALZEMELER • Çilek • Kolonya • Su • Cam Bardak • Cam Kase • Tuz • Bulaşık deterjanı • Süzgeç kâğıdı • Kilitli dolap poşeti • Ataş • Çay kaşığı • Huni DÜZENEĞİN YAPILIŞI 1. Çileği, kilitli dolap poşetinin içerisine koyalım ve parmaklarımızla püre hâline getirelim. 2. Yarım su bardağı suya iki çay kaşığı bulaşık deterjanı ve yarım çay kaşığı tuz ilave edelim, karıştıralım ve çözelti elde edelim. 3. Elde ettiğimiz çözeltinin yarısını çilek püresine ilave edelim ve elimiz yardı- mıyla poşete baskı uygulayalım. 4. Süzgeç kâğıdını huniye geçirelim ve hazırladığımız çözeltiyi süzgeç kâğıdına dö- kelim ve çözeltinin bardağa süzülmesini sağlayalım. 5. Bardakta biriken sıvı ile eşit miktarda kolonyayı bardağa ekleyelim ve bekle- yelim. 6. Hazırladığımız karışım içinde beyaz köpüksü yarı şeffaf sümüksü ve ipliksi yapı ataş yardımıyla alınır ve mikroskopta incelenir. Öğretmenin hazırlamış olduğu sümüksü ve ipliksi yapı mikroskopla incelendiğinde aşağıdaki görüntüye ulaşılmıştır. Mikroskopta elde edilen görüntüyle ilgili, I. Çift zincirli sarmal yapılı hücrenin yönetici molekülüdür ve yaşamsal olayları yönetir. II. Üzerinde genetik bilgileri taşıyan genler bulunur. III. Bölünme sırasında kısalıp kalınlaşarak etrafına özel bir protein kılıf geçirilir ve kromozom adı verilen yapıya dönüşür. IV. Hücre bölünmesi olayı gerçekleşirken kendini eşler ve gelecek nesillere genetik bilgileri aktarır. verilen ifadelerden hangileri doğrudur? F. 8.2.1.2 A) I ve III B) II ve IV C) I, II ve III D) I, II, III ve IV Mikroskopta elde edilen görüntü. Ş E Y B U K İ T A P T A ! MADDE VE ENDÜSTRİ 4. ÜNİTE www.sadikuygun.com.tr 94 © SADIK UYGUN YAYINLARI © Periyodik Sistem YORUMLU ÖRNEK SINAV SORULARI 1. Bir bölümü görülen periyodik tabloda, bazı elementlerin sembolleri verilmiştir. Periyodik tablo 2A 1A 3A 4A 5A 6A 7A 8A O F Cl Bu elementlerle ilgili olarak; I. Proton sayısı en küçük olan O, en büyük olan Cl’dir. II. F ve Cl atomlarının son katmanındaki elektron sayıları aynıdır. III. O ve F atomlarının elektron dizilimleri aynıdır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III (TAKTİK 1 ve 2’ye göz atalım.) Periyodik sistemde yatay satırlar periyot, dikey sütun- lar gruptur. Aynı grupta yer alan atomların son katmanındaki elekt- ron sayıları eşittir. 1 Elementin periyodik tablodaki yeri nötr atomunun elekt- ron dağılımı yapılarak bulunur. Katman sayısı periyot, son katmandaki elektron sayısı grubu verir. 2 2. Şekilde bir kısmı verilen periyodik tabloda elementler, me- tal, ametal, yarı metal ve soy gaz olma durumlarına göre farklı desenlerle taranarak gösterilmiştir. Bu periyodik tabloda seçilen bir element ve bu elem ntle aynı grup ve aynı periyotta yer alan komşu iki elementle üçlü gruplar oluşturuluyor. Buna göre aşağıdaki üçlü gruplardan hangisi bu koşu- lu sağlamaz? A) yarı metal yarı metal metal B) ametal metal metal C) ametal yarı metal yarı metal D) soy gaz soy gaz metal (TAKTİK 3 ve 4’e göz atalım.) Ametaller periyodik tablonun sağ tarafında yer alır. (H hariç) 7A grubu halojendir. 3 Periyodik tabloda ilk 18 element içerisinde yer alan ametaller H, C, N, O, F, P, S, Cl 4 Uzman Yorumu Periyodik tabloda metal, yarı metal ve ametallerin yerlerini bilmek soru çözümü için bize kolaylık sağlayacaktır. İlk 18 elementi metal, ametal ve yarı metal olarak gruplandırıp han- gi elementlerin hangi element sınıfında olduğu bilinmelidir. FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENLERİMİZİN SINAV SORULARI HAKKINDA GÖRÜŞLERİ Periyodik sistem ve elementlerin sınıflandırılması konularını bir bütün olarak ele almak doğru olacaktır. Periyodik sistem ve elementlerin sınıflandırılması sınav kapsamında yer alan ve her sene mutlaka bir sorunun çıktığı konulardır. Periyodik sistemin genel özellikleri, ilk 18 elementin elektron dizilimini yaparak periyodik tablodaki yerlerini bulma mutlaka öğrenilmelidir. Element- leri, metal, ametal ve yarı metal şeklinde sınıflandırmak ve karşılaştırmak bu konu ve sonraki konular için çok önemlidir. Bu konuda öğrendiklerimiz karşımıza soru şeklinde ya da başka sorular içerisinde yer alarak çıkacaktır. Video çözümler için QR kodu okutunuz. ÜNİTEYİ ÖĞRENME DÜZEYİNİ ÖLÇERİM. KONUYLA İLGİLİ TÜM DENEY VE ETKİNLİKLER BENDE ÇIKMIŞ SORULARI BENDE BULABİLİRSİN. SAYEMDE SORU ÇÖZMEN KOLAYLAŞACAK. ÖĞRETMENLERİN SORU VE ÇÖZÜMLE İLGİLİ YÖNLENDİRMELERİNİ İÇERİRİM.