UYGUN - PARAGRAF ÇÖZME TAKTİKLERİ 2. KADEME 8. SINIF

BÖLÜM 4 PARAGRAF ÇÖZME TAKT‹KLER‹ 178 ‹NCELEME: Bu metindeki alt› çizili fiillerden yola ç›karak metnin anlat›c› kiflisi hakk›nda bir bilgiye ulaflabiliriz. Bu paragrafta metnin anlat›c›s› üçüncü tekil kiflidir. Çünkü, ''sordu, oturuyordu, açmad›, konuflmad›, yan›tlad›'' fiilleri üçüncü tekil kifliyle çekimlenmifltir. Bunu anlamak için bu fiillerin bafl›na ''o'' üçüncü tekil kifli zamirini getirip çekmek yeterlidir. Yani, bu fiilleri ''o oturuyordu, o sordu, o açmad›, o konuflmad›, o yan›tlad›'' fleklinde ifade edebiliriz. Böylece fiillerin çekimleri paragraftaki anlat›c› kifliyi belirledi¤i için bu metnin anlat›c›s›n›n üçüncü tekil kifli oldu¤unu söyleyebiliriz. UYARI Kimi metinlerde fiil çekimlerinde birinci ço¤ul kifliyi görebiliriz. Yani paragraflarda çekimlenmifl fiillerin bafl›na birinci ço¤ul kifli zamiri olan ''biz''i getirdi¤imizde bunu anlamakta zorlanmay›z. Örne¤in ''geldik'' fiilini ''biz geldik'', ''yürüdük'' fiilini ''biz yürüdük'' fleklinde çekimleyebiliriz. Ancak, birinci ço¤ul kifliyle çekimlenen fiillerin yer ald›¤› paragraflarda da ''birinci tekil kifli anlat›m›'' vard›r. Bir paragrafta; fiil çekimleri “-d› / -di / -du / -dü, -t› / -ti / -tu / -tü” eklerini alm›flsa paragrafta üçüncü te- kil kifli anlat›m› vard›r. TAKT‹K-45 SS 2010 YANIT Afla¤›daki olaylardan hangisi, üçüncü kifli a¤z›yla anlat›lm›flt›r? A) Akflama kadar bu köflede bekledi. Ara s›ra aya¤a kalk›p dizlerini ovuflturuyor, sonra tekrar çömelerek kafas›n›n içindeki sisli bofllu¤a gözlerini çeviriyordu. B) Hepimiz sab›rs›zlan›yorduk. Sonunda akflama do¤ru ta uzakta, bir toz bulutu içinde sürünün yaklaflt›¤›n› görünce sevincimizden ba¤›rmaya bafllad›k. C) Her sabah çam kokulu yollardan geçip okula giderdik. Okuldan dönüflte arkadafllar›m›zla bir araya gelir, o kocaman oyun bahçemize yani do¤aya koflard›k. D) Birkaç gün sonra, kuflun delmeye çal›flt›¤› a¤ac›n yan›na gittim. A¤aca, bir cevizden biraz büyükçe ve çok düzgün yuvarlak bir delik açm›fl oldu¤unu gördüm. Bir paragrafta; fiil çekimleri “-d› / -di / -du / -dü, -t› / -ti / -tu / -tü” eklerini alm›flsa paragrafta üçüncü tekil kifli anlat›m› vard›r. (Taktik 45) Buna göre A seçene¤indeki “çeviriyordu” eyleminde “-d› / -di / - du / -dü, -t› / -ti / -tu / -tü” ekleri (III. tekil kifli) kullan›lm›flt›r. Dolay›s›yla; A seçene¤indeki olay üçüncü kifli a¤z›yla anlat›lm›flt›r. Yan›t A'd›r.