UYGUN - PARAGRAF ÇÖZME TAKTİKLERİ 2. KADEME 8. SINIF

BÖLÜM 4 PARAGRAF ÇÖZME TAKT‹KLER‹ 177 “Hiç kimse, başarı merdivenlerini elleri cebinde tırmanmamıştır.” ÖRNEK MET‹N: Evimize çok yak›n oldu¤u için, ilkokula gidip dönerken s›k s›k önünden geçerdim bu Japon Pazar›'n›n. Her seferinde de karfl›l›kl› iki büyük camekân›n önünde dururdum. Otomobilleri, tayyareleri, toplar›, tüfekleri, daha bir sürü türlü çeflitli oyuncaklar› dakikalarca seyretmekten kendimi alamazd›m. ‹NCELEME: Dikkat edilirse bu metnin anlat›m›nda alt›n› çizdi¤imiz fiillerden yola ç›karsak birinci tekil kifliden yararlan›ld›¤›n› anlayabiliriz. Çünkü, ''geçerdim, dururdum, alamazd›m'' fiillerindeki ''m'' birinci tekil kifli ekidir. Bunlar›n bafl›na ''ben'' kifli zamirini getirdi¤imizde ''ben geçerdim, ben dururdum, ben alamazd›m'' fleklini al›rlar. Bu eklerle çekimlenmifl fiillerin yer ald›¤› metinlerde anlat›c› kiflinin birinci tekil kifli oldu¤u unutmamal›y›z. Bütün paragraflar›n bir anlat›c› kiflisi vard›r. Burada, bu anlat›c› kifliyi belirleyen yazar›n kendisidir. Bu anlat›c› kifliler, kahraman anlat›c› ve gözlemci anlat›c› kiflilerdir. Anlat›c› kifli son s›navlarda karfl›m›za s›kça ç›kmaktad›r. Anlat›c› kifli ile ilgili sorular genellikle öyküleme ve betimleme paragraflar›ndan seçilmektedir. Bu tür paragraflarda genellikle iki tür anlat›c› tercih edilir: B. DİĞER PARAGRAF SORULARI 1. PARAGRAFTA ANLATICI KİŞİ a) Birinci Tekil Kişi Anlatımı Bir paragrafta; fiil çekimleri “-m / -›m / -im / -um / -üm” eklerini alm›flsa paragrafta birinci tekil kifli anlat›m› vard›r. TAKT‹K - 44 b) Üçüncü Tekil Kişi Anlatımı Bir paragrafta; fiil çekimleri “-d› / -di / -du / -dü, -t› / -ti / -tu / -tü” eklerini alm›flsa paragrafta üçüncü tekil kifli anlat›m› vard›r. TAKT‹K - 45 ÖRNEK MET‹N: Bir genç ve yafll› bir adam, uzun bir tren yolculu¤unda ayn› kompart›manda karfl› karfl›ya oturuyordu. Tren hareket ettikten sonra genç, yafll› adama saatin kaç oldu¤unu sordu, fakat yan›t alamad›. Yafll› adam onun bu sorusunu yan›tlamad›¤› gibi, tüm gece boyu yolculuk süresince de a¤z›n› açmad›, konuflmad›. Ertesi sabah tren istasyona girerken yafll› adam, yak›fl›kl› gencin gece sordu¤u sorusunu yan›tlad›. J. Keth MODRHEAD