UYGUN - PARAGRAF ÇÖZME TAKTİKLERİ 2. KADEME 8. SINIF

BÖLÜM 3 PARAGRAF ÇÖZME TAKT‹KLER‹ 147 A¤aç do¤an›n getirdi¤i özelliklerle yüklüdür. Bir canl›l›¤›, deseni, dokusu ve yontma yönünü belirleyen suyu vard›r. Ayn› insan gibi bir geçmifle ve bir gelece¤e sahiptir. Yani yaln›zca yontulacak bir malzeme de¤il, do¤a taraf›ndan biçimlendirilmifl bir form, bir gizli heykeldir. Bunu a盤a ç›karmak da ç›kar›rken kendinden bir fleyler katmak da heyecan verici. A¤aç ve tafl yontmak en zor heykel yoludur. Geri dönüfl yoktur. Üretilen tektir, ço¤alt›lamaz. Döküm heykelde ise bence ruh eksikli¤i sorunu vard›r; özellikle bizim ülkemizde. ‹NCELEME: Bu metinde ''a¤aç''tan heykel yap›lmas›ndan söz edilmektedir. Paragrafta bu konudan söz edilirken anlat›ma etkileyicilik katmak için çeflitli benzetmelere baflvurulmufltur.'' Ayn› insan gibi bir geçmifle ve gelece¤e sahiptir:'' cümlesinde ''a¤aç'' geçmifli ve gelece¤i olabilmesi sebebiyle ''insan''a benzetilmifltir. Öte yandan ''Yani yaln›zca yontulacak bir malzeme de¤il, do¤a taraf›ndan biçimlendirilmifl bir form, bir gizli heykeldir.'' cümlesinde ''a¤aç'' heykele benzetilmifltir. Görüldü¤ü gibi bu metnin anlat›m›nda çeflitli cümlelerde benzetmelere baflvuruldu¤u için bu metinde ''benzetme'' kullan›lm›flt›r. Metindeki düflünceyi gelifltirme yolunu inceleyelim. ÖRNEK SORU YANIT Ne de güzel bir görünüflü vard›, flu bizim ‹stanbul tramvaylar›n›n. Karfl›dan göründükleri zaman, güzel yüzlü insan gibiydiler. Hem de gözlerinin içi gülen bir insan… ‹nan›n, dünyan›n en sevimli tramvaylar›, bizim ‹stanbul tramvaylar›yd›. Sanki kafllar›, gözleri, a¤z›, burnu varm›fl gibi gelirdi bana... Bu sevimli görünüfl ne kara trenin somurtuk suratl› lokomotifinde vard›, ne de o devrin taksilerinde... Ama tramvayda, bal gibi vard› iflte! Bu sevimlili¤i daha sonralar› ne Münih'teki tramvaylarda bulabildim, ne de ‹sviçre'dekilerde. Yukar›daki paragraf›n anlat›m›nda afla¤›dakilerden hangisinden yararlan›lm›flt›r? A) Tan›mlama B) Tan›k Gösterme C) Örnekleme D) Benzetme Bir paragrafta; herhangi bir cümlede “gibi, sanki, ayn›, adeta, kadar, t›pk›…” gibi benzerlik iliflkisi kurmaya yarayan sözcükler yer al›yorsa o paragrafta benzetme vard›r. (Taktik 40) Buna göre paragrafta “güzel yüzlü insan gibiydiler” ifadesi ile tramvaylar insanlara benzetilmifltir. Benzetmeyi sa¤layan unsur “gibi” sözcü¤üdür. Dolay›s›yla; paragrafta benzetme tekni¤inden yararlan›lm›flt›r. Yan›t D'dir. Bir paragrafta; herhan- gi bir cümlede “gibi, sanki, ayn›, adeta, ka- dar, t›pk›...” gibi ben- zerlik iliflkisi kurmaya yarayan sözcükler yer al›yorsa o paragrafta benzetme vard›r. TAKT‹K-40 Bir paragrafta; herhangi bir cümlede “gibi, sanki, ayn›, adeta, kadar, t›pk›...” gibi benzerlik iliflkisi kurmaya yarayan sözcükler yer al›yorsa o paragrafta benzetme vard›r. TAKT‹K - 40