UYGUN - PARAGRAF ÇÖZME TAKTİKLERİ 2. KADEME 8. SINIF

BÖLÜM 3 PARAGRAF ÇÖZME TAKT‹KLER‹ 141 ÖRNEK SORU YANIT Empati, k›saca bir insan›n çeflitli sorunlar ve olumsuzluklar yaflayan baflka insan› anlayabilmek için kendini onun yerinin koyabilmesidir. Araflt›rmac›lar, kendilerinin ve baflkalar›n›n duygular›n› anlamakta baflar›l› olan insanlar›n anlayamayanlara göre sosyal yaflamlar›nda oldu¤u denli ifl yaflamlar›nda da daha baflar›l› oldu¤unu söylüyorlar. Asl›nda karfl›m›zdaki kifliyi anlamak ve onu önemsemek toplumu bir arada tutan görünmez güçtür. Empatinin olmad›¤› bir toplum medeni bir toplum olamaz. Tabi ki empati, yaln›zca belli zamanlarda ortaya ç›kan bir fley de¤il. Empati; aile, çocuk, arkadafl, komflu, iflçi, iflveren olarak hepimizin her zaman gereksinim duydu¤u bir yetenektir. Yukar›daki paragraf›n anlat›m›nda afla¤›dakilerden hangisinden yararlan›lm›flt›r? A) Tan›mlama B) Öyküleme C) Betimleme D) Tart›flma Bir paragrafta; herhangi bir cümle, “-d›r, -dir” gibi eklerle bir kavram›n ne anlama geldi¤ini ifade ediyorsa bu paragrafta tan›mlama vard›r. (Taktik 35) Buna göre paragrafta, “empati” sözcü¤ünün ne anlama geldi¤i ifade edilmifltir. Paragraftaki “koyabilmesidir” sözcü¤ü “-d›r / -dir” ekleriyle bitmifltir. “Empati nedir?” sorusu soruldu¤unda, paragraf›n ilk ve son cümlelerinin buna yanıt oluflturdu¤u görülecektir. Dolay›s›yla paragrafta “tan›mlama” tekni¤inden yararlan›lm›flt›r. Yan›t A'd›r. Düflünceyi gelifltirmek ve inand›r›c› k›lmak için baflvurulan bir yöntemdir. Burada yap›lan, bir tür somutlamad›r. Yani düflünce paragraflar›nda genellikle soyut düflünceler dile getirildi¤i için örneklemeye geçilir. Çünkü, anlat›lanlar› desteklemenin bilinen ve görünen unsurlar› paragraflardaki düflünceyle iliflkili olarak örneklerle dile getirmektir. “Büyük insanların idealleri, sıradan insanlarınsa hevesleri vardır.” 2. ÖRNEKLEME Kurflunkalemle aram›zda benzerlikler olabilece¤ini düflünmemiflsinizdir. “Nas›l?” dedi¤inizi duyar gibiyim. Kurflunkalem gibiyiz, hatalar›m›z düzeltilebilirse de izlerini tümüyle yok edemeyiz. Geçmifli de¤ifltiremeyiz ama düzeltme yoluna gidebiliriz. Kurflunkalem gibiyiz, ac›lar›m›z bizim kalem açaca¤›m›zd›r. Yaflad›¤›m›z zorluklar kiflili¤imizin biçimlenmesine yard›mc› olur. Kurflun- kalem gibiyiz, her f›rsatta izimizi b›rakabiliriz. Yaflamda var olufl nedenimiz budur, izimizi b›rak- mak. Belki küçük bir yolda, belki birlikte oldu¤umuz insanlarda, belki yetifltirdi¤imiz insanlarda, ama kesinlikle arkam›zda iz b›rakmaya çabalamal›y›z. ‹NCELEME: Bu metinde ''kurflunkalemle insanlar aras›ndaki benzerlikler'' konu edilmektedir. Bu benzerlikler dile getirilirken çeflitli ''örneklere'' yer verilmifltir. ''Kurflunkalem gibiyiz, hatalar›m›z düzeltilebilirse de izlerini tümüyle yok edemeyiz, Kurflunkalem gibiyiz, ac›lar›m›z bizim kalem açaca¤›m›zd›r…. '' gibi cümleler bu benzerli¤i ifade eden örneklerdir. Bundan dolay› bu metinde düflünce gelifltirilirken ''örnekleme'' yöntemi kullan›lm›flt›r. Metindeki düflünceyi gelifltirme yolunu inceleyelim. TAKT‹K-35 Bir paragrafta; herhangi bir cümle, “-d›r, -dir” gibi eklerle bir kavram›n ne anlama geldi¤ini ifade ediyorsa bu paragrafta tan›mlama vard›r. Washington IRWING