UYGUN - PRATİK DEFTER - TÜRKÇE 7. SINIF

5. BÖLÜM: EK FİİL (EK EYLEM) www.sadikuygun.com.tr 96 • “İmek” fiili, isim ve isim soylu sözcüklere gelip onlara yargı anlamı katarak yüklem yapan ya da basit zamanlı fiillere (bir tane kip eki almış fiile) gelerek onları birleşik zamanlı fiil yapan ektir. • Ek fiil, bir çekim ekidir. Eklendiği sözcüğün yapısını ve türünü değiştirmez. Örnek: Bu koca şehirde tek arkadaşım Miran’dı. ⇒ Miran + idi EK FİİL (EK EYLEM) i – i – mek 14243 14243 Ek fiilin kendisi Ek fiilin adı 144444444444424444444444443 Ek Fiilin Dört Çekimi Vardır: Görülen Geçmiş Zaman Kişinin geçmişte gör- düğü, tanık olduğu bir eylemi anlatır. Eyleme ikinci kip olarak eklendiğinde “hikâye” adını alır. Örnek gelmiştim / gelmiştik gelmiştin / gelmişti- niz gelmişti / gelmişlerdi Kişinin geçmişte başka- sından duyduğu, öğren- diği bir eylemi anlatır. Sonradan fark edilme anlamı da katabilir. Eyleme ikinci kip olarak eklendiğinde “rivayet” adını alır. Örnek gelmişmişim/gelmişmişiz gelmişmişsin/gelmişmişsiniz gelmişmiş/gelmişmişler Cümleye şart-koşul anlamı katar. Diğerlerinden farkı, ismi yüklem yapma- masıdır. Eylemin her zaman gerçekleştiği anlamı- nı verir. Çekimi şahıs ekleriy- le yapılır. 3. tekil kişi eki “-dır” çoğu zaman düşer ve bazen yazılmaz. Öğrenilen Geçmiş Zaman Şart Kipi Geniş Zaman (–idi) (–imiş) (–ise) Örnek Şanslıydım Şanslıydın Şanslıydı Şanslıydık Şanslıydınız Şanslıydılar Örnek Şanslıymışım Şanslıymışsın Şanslıymış Şanslıymışız Şanslıymışsınız Şanslıymışlar Örnek Şanslıyımdır Şanslısındır Şanslıdır Şanslıyızdır Şanslısınızdır Şanslıdırlar (Şanslılardır) Örnek Şanslıysam Şanslıysan Şanslıysa Şanslıysak Şanslıysanız Şanslıysalar Örnek gelmişsem / gelmişsek gelmişsen / gelmşiseniz gelmişse / gelmişlerse