UYGUN - PRATİK DEFTER - TÜRKÇE 7. SINIF

12. Bölüm: EDEBÎ TÜRLER VE SÖZ SANATLARI UYGUN PRATİK DEFTER TÜRKÇE 7 267 EFSANE (SÖYLENCE) • Sözlü edebiyat ürünüdür. (Anonimdir.) • Bir şahıs, bir mekân ya da tarihî bir olay an- latılır. Ancak olağanüstülükler de vardır. • Anlatılanlarda inandırıcılık vardır. • Toplumun yaşam biçimini, hayata bakış açı- sını ve inanışlarını barındırır. • Anlatılarda günlük konuşma dili kullanılır. • Millî özellikler gösterir. BİYOGRAFİ • Toplum tarafından tanınmış kişilerin doğum- dan itibaren hayat evrelerini anlatan yazılar- dır. • Bir plan dâhilinde yazılır. • Anlatılan kişiyle ilgili her türlü bilgi ve belge- ye yer verilir. • Nesnel bir tutumla yazılır. • Yaşamı anlatılan kişinin günlük, anı ve mek- tuplarından, ailesi ve çevresindeki kişilerin onun hakkındaki izlenimlerinden yararlanılır. DESTAN • Toplumları derinden etkileyen tarihî ve sos- yal olaylar anlatılır. • Genellikle manzum (şiir) şekilde yazılır. • Olaylar ve kişiler olağan ve olağanüstü özel- likler gösterir. • Anonimdir, söyleyeni belli değildir. • Gerçekle düş iç içedir. • Doğal ve yapay destan olmak üzere iki türü vardır. • Doğal destanlar bir ozan tarafından derlenir. • Yapay destanlar, bir şair tarafından ulusların tarihinden etkilenilerek yazılır. ANI (HATIRA) • Yaşanmakta olan değil, yaşanmış ve insanın hafızasında iz bırakmış bir konu anlatılır. • Tarihe kaynaklık eder. • Genellikle tanınmış kişilerin yaşadıklarının başkalarıyla paylaşılmak istenmesinden doğmuştur. • Birinci kişi ağzından anlatım kullanılır ve ki- şisel yargılara yer verilir. GEZİ YAZISI • Gezilip görülen yerlerin ilgi çekici yönleri an- latılır. • Gezilen yerin tarihî, coğrafi, tabi özellikleri anlatılır. • Kronolojik bir sıra izlenir. • Fotoğraf ve belgelerle desteklenebilir. • Amaç gezilen yeri okuyucuya her yönüyle tanıtmaktır. GÜNLÜK (GÜNCE) • Bir kişinin gözlem, izlenim, duygu ve düşün- celerini, tarih olarak günü gününe yazdığı yazılardır. • Kaleme alan kişinin yaşamından izler taşır. • Yazılan döneme kaynaklık eder. • Konuşma diliyle, sade, samimi bir anlatımı vardır. • Kişisel yargılara yer verilir. OTOBİYOGRAFİ • Toplum tarafından tanınan bir kişinin kendi yaşamını anlattığı düzyazı türüdür. • Anlatıcı birinci kişi yani yazarın kendisidir. • Yazar, yazısını kendi özel dünyasıyla sınır- landırır, çeşitli ayrıntılara girmez. • Yazar, yaşamından ancak anlatmaya değer olan şeyleri anlatır. • Öznel bir tutumla yazılır.