UYGUN - SPOTLU SORU BANKASI - SOSYAL BİLGİLER 5. SINIF

ETKİNLİK YANIT ANAHTARI www.sadikuygun.com.tr 220 İNSANLAR, YERLER VE ÇEVRELER 3. ÜNİTE www.sadikuygun.com.tr 80 ETKİNLİK 23 Afetler ve Çevre Sorunları 1 Aşağıda verilen açıklamaların altına ilgili oldukları doğal afetleri yazınız. 2 Aşağıda verilen doğal afetlerin yanına ülkemizde en çok hangi bölgelerde görüldüklerini yazınız. Yamaçlarda tutuna- mayan kar kütlesinin yüksek bir yerden ko- parak yuvarlanması ve yuvarlandıkça bü- yüyerek etrafına za- rar vermesidir. Aşırı yağan yağmurlar sonucu eğimli alan- lardan akan suların kontrol dışına çıkıp et- rafa zarar vermesidir. ....................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....................................................................... Yağışın fazla olduğu yerlerde, toprağın dik yamaçlardan aşağı doğru kaymasıdır. Toprağın üstündeki verimli kısmın hava ve çevre koşulları ne- deniyle akarsu ve rüz- gârlar tarafından aşın- dırılarak başka yerlere taşınmasıdır. ....................................................................... ....................................................................... Yıldırım düşmesi, aşırı sıcaklar ya da insanla- rın dikkatsizliği nede- niyle ormanlık alanla- rın yanmasıdır. Yer kabuğunun kırılıp yer değiştirmesiyle ya da yanardağ faaliyet- leriyle oluşan büyük sarsıntılardır. ....................................................................... ....................................................................... Sel Çığ Erozyon Heyelan Çığ Heyelan Orman yangını Sel Erozyon Deprem Karadeniz Bölgesi Doğu Anadolu Bölgesi İç Anadolu Bölgesi Karadeniz Bölgesi İNSANLAR, YERLER VE ÇEVRELER 3. ÜNİTE 81 UYGUN SOSYAL BİLGİLER 6 SPOTLU SORU BANKASI ETKİNLİK 24 Afetler ve Çevre Sorunları Aşağıda Âşık Veysel’e ait " Kızılırmak Türküsü " verilmiştir. Bu şiiri okuyarak ilgili soruları yanıtlayı- nız. Kızılırmak Türküsü Âşık Veysel Şatıroğlu Dostlar Beni Hatırlasın, s. 85. Bahar gelir kudurursun, Kızılırmak seni seni... Ne uyursun ne durursun, Kızılırmak seni seni... Gelin yedin, kızlar yedin, Nice ela gözler yedin, Seksen doksan yüzler yedin, Kızılırmak seni seni... Gençler yersin, goca yersin, Gündüz yersin, gece yersin, Hâkim benden sormaz dersin, Kızılırmak seni seni... Söyler Veysel sözü sana. Yılda kıyan üç beş cana, Selleri eyle bahane, Kızılırmak seni seni... a Âşık Veysel bu şiirinde hangi doğal afetin toplum üzerindeki etkilerinden söz etmiştir? .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. b Şiirde bahsedilen doğal afetin sonuçları neler olabilir? .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. c Bu doğal afetin zararlı etkilerini azaltmak için neler yapılabilir? .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. Sel afetinin etkilerinden söz etmiştir. Sel afetinin sonucunda can ve mal kayıpları yaşanabilir. Doğal bitki örtüsüne sahip çıkıp ve ağaçlandırma çalışmaları yapılmalıdır. Sel bölgelerine yerleşim yerleri kurulmamalıdır. Akarsular bentlerle ve barajlarla kontrol altına alınmalıdır. İNSANLAR, YERLER VE ÇEVRELER 3. ÜNİTE 73 UYGUN SOSYAL BİLGİLER 6 SPOTLU SORU BANKASI İklimin İnsan Faaliyetlerine Etkisi ETKİNLİK 20 1 Aşağıdaki haritada numaralandırılarak gösterilen bölgelerde görülen iklim tiplerini yazınız. • 1 numaralı yerde görülen iklim ................................................................................................................................................................ • 2 numaralı yerde görülen iklim ................................................................................................................................................................ • 3 numaralı yerde görülen iklim ................................................................................................................................................................ 2 Aşağıdaki tabloda verilen görsellere bakılarak iklimin insan hayatında hangi alanları etkilediğini yazı- nız. İKLİM etkiler etkiler etkiler etkiler etkiler etkiler etkiler etkiler Karadeniz iklimi Tarımı Beslenmeyi Ulaşımı Giyinmeyi Konut tipini Hayvancılığı Bitki örtüsünü Turizmi Karasal iklim Akdeniz iklimi İNSANLAR, YERLER VE ÇEVRELER 3. ÜNİTE www.sadikuygun.com.tr 76 Nüfus ve Yerleşme ETKİNLİK 21 Aşağıda gösterilen bölgelerin yerleşim yeri olarak seçilmesinin nedenlerini işaretleyiniz. Sanayi Ticaret Tarım Hayvancılık Turizm Güneydoğu Anadolu Bölgesi Sanayi Ticaret Tarım Hayvancılık Turizm Sanayi Ticaret Tarım Hayvancılık Turizm Marmara Bölgesi Akdeniz Bölgesi Sanayi Ticaret Tarım Hayvancılık Turizm Sanayi Ticaret Tarım Hayvancılık Turizm İç Anadolu Bölgesi Doğu Anadolu Bölgesi Sanayi Ticaret Tarım Hayvancılık Turizm Sanayi Ticaret Tarım Hayvancılık Turizm Ege Bölgesi Karadeniz Bölgesi ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ İNSANLAR, YERLER VE ÇEVRELER 3. ÜNİTE www.sadikuygun.com.tr 72 İklimin İnsan Faaliyetlerine Etkisi ETKİNLİK 19 Aşağıdaki tablolarda verilen iklimlerin özelliklerini boş bırakılan yerlere yazınız. KARADENİZ İKLİMİ İklim Özelliği Bitki Örtüsü Tarım Ürünleri Yaşama Etkisi Konut Yapım Malzemesi ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ AKDENİZ İKLİMİ İklim Özelliği Bitki Örtüsü Tarım Ürünleri Yaşama Etkisi Konut Yapım Malzemesi ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ KARASAL İKLİM İklim Özelliği Bitki Örtüsü Tarım Ürünleri Yaşama Etkisi Konut Yapım Malzemesi ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ Her mevsim yağışlı ve ılıman geçer. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlıdır. Orman Maki Bozkır Mısır, fındık, çay Muz, turunç- giller, pamuk, zeytin, gül Buğday, arpa, şeker pancarı, elma, patates Bol yağış aldığı için şemsiye vazgeçilmez bir eşyadır. Yaz turizmi ge- lişmiştir. Seracılık yaygın olarak yapılır. Kış mevsimi kar yağışlı olduğun- dan ulaşım olum- suz etkilenebilir. Ahşap Taş Kerpiç İNSANLAR, YERLER VE ÇEVRELER 3. ÜNİTE 77 UYGUN SOSYAL BİLGİLER 6 SPOTLU SORU BANKASI Nüfus ve Yerleşme ETKİNLİK 22 .................................................... .................................................... .................................................... .................................................... .................................................... .................................................... .................................................... .................................................... .................................................... .................................................... .................................................... .................................................... Aşağıdaki görsellere bakarak nüfus dağılışında etkili olan ekonomik faaliyetleri yazınız. Tarım Hayvancılık Turizm Sanayi Ticaret Madencilik Ulaşım Balıkçılık Hayvancılık Madencilik Turizm Ulaşım