UYGUN - SPOTLU SORU BANKASI - SOSYAL BİLGİLER 5. SINIF

ETKİNLİK YANIT ANAHTARI www.sadikuygun.com.tr 218 KÜLTÜR VE MİRAS 2. ÜNİTE 41 UYGUN SOSYAL BİLGİLER 5 SPOTLU SORU BANKASI Çevremizdeki Güzellikler ETKİNLİK 12 Aşağıda verilen bilgilerden doğru olanların başına "D", yanlış olanların başına "Y" yazınız. Yağmur, sel, akarsu aşındırması, yanardağ, deprem gibi doğal etkenler sonucu oluşan, gezil- meye ve görülmeye değer oluşumlar doğal güzelliklerimizi oluşturur. 1 Balıklı Göl, Gaziantep ilinde yer alan dinî, tarihî ve doğal güzelliğiyle tanınmış çok önemli bir kültür mirasıdır. 5 Güneydoğu Anadolu Bölgesi gür ormanları, gölleri, akarsuları ve yaylaları ile mükemmel doğal güzelliklere sahiptir. 3 Türkiye, tarihî eserler ve doğal varlıklar açısından oldukça zengin bir ülkedir. 7 Doğal varlıklar insan eliyle yapılmıştır. 9 Topkapı Sarayı Müzesinde eski kıyafet, mutfak eşyası, tablo gibi hayranlık uyandıracak pek çok tarihî eser bulunmaktadır. 12 İç Anadolu Bölgesi başta peri bacaları olmak üzere vadileri ve kanyonları ile tüm dünyada tanınan doğal güzelliklere sahiptir. 2 Bizans ve Osmanlı devletlerine başkentlik yapmış olan İstanbul’da birçok önemli tarihî eser yer almaktadır. 6 Geçmişte Anadolu’da kurulan uygarlıklardan günümüze ev, saray, tapınak, cami, kilise, med- rese, kütüphane, han, hamam, kervansaray gibi birçok tarihî eser kalmıştır. 4 Kale, sur, kervansaray, tapınak gibi varlıklar doğal güzellik olarak adlandırılır. 8 Selimiye Camisi, İstanbul ilinde yer almaktadır. 11 Tarihî eserler ve doğal varlıklar turistlerin ilgisini çekmektedir. 10 D D D D D D Y Y Y Y Y D KÜLTÜR VE MİRAS 2. ÜNİTE 37 UYGUN SOSYAL BİLGİLER 5 SPOTLU SORU BANKASI Uygarlıkları Öğreniyorum ETKİNLİK 10 Aşağıdaki bulmacayı çözünüz. 7. Başkentleri günümüzdeki Çorum yakınlarında- ki Hattuşaş olan uygarlık 8. Fibula adı verilen çengelli iğneyi icat eden uy- garlık 9. Tarihte imzalanan ilk yazılı antlaşma 10. Hititlerde soylulardan oluşan meclis 11. Tarihteki ilk kütüphaneyi kuran uygarlık 12. Lidyalıların kullandığı tarihî ticaret yolu 13. Sümerlerin yaptırdıkları çok katlı tapınaklar 1. Urartuların tarımı geliştirmek için yaptıkları su- lama kanalı 2. Fırat ve Dicle Nehirleri arasında kalan bölge 3. Friglerin başkenti 4. Parayı icat ederek takas usulüne son veren uy- garlık 5. Ünlü kralları Hammurabi'nin sert kanunlarıyla tanınan uygarlık 6. Hititlerin tanrılarına hesap vermek amacıyla yazdıkları yıllıklar 12 11 13 2 7 6 1 9 5 8 3 10 4 K R B A B İ Z G G U R A T L L A S U R U L İ D Y A P A N K U Ş A M F R İ G L E K A D Ş R A N G O R D İ O M E Z O P O T M Y L I L A A N A R H İ İ T T L E A R E R L Y O L U KÜLTÜR VE MİRAS 2. ÜNİTE www.sadikuygun.com.tr 36 Uygarlıkları Öğreniyorum ETKİNLİK 9 1 Aşağıda verilen Anadolu uygarlıklarının başına "A" har , Mezopotamya uygarlıklarının başına "M" koyunuz . Babiller İyonlar Asurlular Hititler Lidyalılar Frigler Urartular Sümerler 2 Aşağıda verilen bilgilerden doğru olanların başına "D", yanlış olanların başına "Y" yazınız.. Sümerler yazıyı icat ederek tarihî çağları başlatmışlardır. Dünyanın bilinen ilk kütüphanesi Urartular tarafından açılmıştır. Para ilk kez Hititler tarafından bulunmuş ve kullanılmıştır. Tarihte bilinen ilk yazılı antlaşma Kadeş Antlaşması’dır. Frigler tarım ve hayvancılığı korumak için çok sert kanunlar koymuşlardır. İyonlar Dönemi’nde yetişen bilim insanları sayesinde edebiyattan tarihe, tıptan mimarlığa kadar bir- çok alanın temelleri atılmıştır. 3 Aşağıda boş bırakılan yerlere uygun ifadeleri yazınız. Şamran Kanalı Mezopotamya Asurlular Tarım Tavananna Hammurabi Babil Kralı ................................................................................... tarihte bilinen ilk anayasayı hazırlamıştır. Hititlerde devlet yönetiminde ......................................................... unvanı verilen kraliçe de söz sahibiydi. ........................................................., Anadolu ile yaptıkları ticaret sonucunda yazıyı buraya taşımışlardır. Yazı, bir ........................................................................... uygarlığı olan Sümerler tarafından bulunmuştur. Temel geçim kaynakları ..................... olan Friglerde saban kırana ve öküz öldürene ölüm cezası verilmiştir. Urartuların yaptırmış olduğu 56 km uzunluğundaki .................................................... günümüzde hâlâ varlı- ğını korumaktadır. M D Hammurabi Tavananna Asurlular Mezopotamya tarım Şamran Kanalı D D D Y Y A M A A A A M KÜLTÜR VE MİRAS 2. ÜNİTE www.sadikuygun.com.tr 40 Çevremizdeki Güzellikler ETKİNLİK 11 Aşağıda verilenleri tarihî eser, tarihî nesne ve doğal güzellik olarak sını andırınız. 1 4 7 10 3 6 9 12 2 5 8 11 Artemis Tapınağı Kaşıkçı Elması Nemrut Dağı Heykelleri Pamukkale Travertenleri Ayder Yaylası Manyas Kuş Cenneti Sümela Manastırı Peri Bacaları Efes Antik Kenti Topkapı Sarayı Osmanlı parası Alanya Kalesi TARİHÎ ESER ..................................................... TARİHÎ NESNE ..................................................... DOĞAL GÜZELLİK ..................................................... 1,3, 6, 7, 8, 12 4, 9 2, 5, 10, 11 BİREY VE TOPLUM 1. ÜNİTE www.sadikuygun.com.tr 20 Çocuk Hakları ETKİNLİK 7 Aşağıda, Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin bazı maddeleri verilmiştir. MADDE 2: Çocuk Hakları, bütün çocuklar içindir. Doğum yerleri, konuştukları dil ne olursa olsun fark etmez. Büyüklerinin inançları ya da görüşleri nedeniyle hiçbir çocuğa ayrım yapılmaz. MADDE 9: Her çocuğun ailesiyle birlikte yaşama hakkı vardır. MADDE 28: Her çocuk eğitimini tam yapabilmek için des- teklenir ve korunur. İlköğretim parasız ve hiçbir ayrım gözetmeksizin tüm çocuklar için hak ve zorunludur. MADDE 7: Her çocuğun bir ad ve vatandaşlığa sahip olma hakkı vardır. Devlet, çocuk doğduğunda bu adı kaydeder ve çocuğa bir kimlik verir. MADDE 13: Her çocuğun duygu ve düşüncelerini istediği şekilde açıklama hakkı vardır. MADDE 32: Çocukların okula gitme, oyun oynama hakkı vardır. Onlar yetişkinler gibi çalıştırılamazlar. Aşağıda sözü edilen durumlarda Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin hangi maddelerinin ihlal edildiğini yazınız. Ailesi çalışmak için Almanya’ya giden Kemal’in, İstanbul’da dedesi ve babaan- nesi ile birlikte kalması 5. sınıf öğrencisi Demet’in, okul çıkışlarında ailesi tarafından sokaklarda mendil satmaya gönderilmesi Amerika'daki bir okulda yemekhane sırasında beyaz tenli çocuklara öncelik ta- nınması Barış’ın açıkladığı düşünceleri nedeniyle anne ve babası tarafından sert bir şe- kilde eleştirilmesi Özkan ailesinin yeni doğan bebeklerine nüfus cüzdanı almak için başvuruda bulunmaması 10 yaşındaki Aysun’un ailesi tarafından okula gönderilmemesi 9. madde 32. madde 2. madde 13. madde 7. madde 28. madde BİREY VE TOPLUM 1. ÜNİTE 21 UYGUN SOSYAL BİLGİLER 5 SPOTLU SORU BANKASI Çocuk Hakları ETKİNLİK 8 Aşağıda verilen görsellerle ilgili olan çocuk haklarını eşleştiriniz. 1 Her çocuk, eğitimini tam yapabilmek için destek- lenir ve korunur. İlköğretim parasız ve hiçbir ayrım gözetmeksizin tüm çocuklar için hak ve zorunludur. 2 Her çocuğun sağlık hizmetinden yararlanma hakkı vardır. 3 Çocukların okula gitme, oyun oynama hakkı vardır. Onlar yetişkinler gibi çalıştırılamazlar. Çalışmak zorunda kalırlarsa yapacakları iş onların sağlığı ve eğitimleri için sorun oluşturmamalıdır. 4 Her çocuğun barış ortamında yaşama ve savaş- lardan korunma hakkı vardır. Çocukların askere alınmaması gerekir. 5 Her çocuğun barınma hakkı vardır. 6 Çocukların boş zamanlarını değerlendirebilmele- ri, kendilerini geliştirebilmeleri için oyun bahçeleri, çocuk kulüpleri, kütüphaneler, spor ve kültür mer- kezleri açılmalıdır. 4 6 1 3 2 5