UYGUN - SPOTLU SORU BANKASI - FEN BİLİMLERİ 6. SINIF

195 UYGUN FEN BİLİMLERİ 6 SPOTLU SORU BANKASI ETKİNLİK YANIT ANAHTARI VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER 2. ÜNİTE www.sadikuygun.com.tr 54 ETKİNLİK 11 Boşaltım Sistemi 1 Boşaltım sistemindeki yapı ve organların adlarını yazınız. 2 Sevgi'nin dedesi böbrek yetmezliği yaşamaktadır. Bunun için düzenli olarak diyaliz makinesine giren dedesini gören Sevgi, diyaliz makinesinin yapısını araştırır ve aşağıdaki şemayı görür. Hastadan alınan kan (Kirlenmiş kan) Kan pompası Hastaya verilen kan (Temizlen- miş kan) Diyaliz (Filtre) Makineyi inceleyen Sevgi, makinenin vücudumuzdaki boşaltım sistemiyle benzerlik gösterdiğini fark eder. Buna göre, diyaliz makinesi ve makine içinde bulu- nan diyalizer ( ltre), boşaltım sistemimizdeki hangi organla benzerlik gösterir? Açıklayınız. ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ Böbrek toplardamarı Böbrek atardamarı Böbrek Üreter (İdrar borusu) Üretra (İdrar kanalı) İdrar kesesi (Mesane) Böbreklerimizle benzerlik gösterir Diyaliz makinesi ve diyalizer böbrek görevi görerek vücudumuzdaki kanı süzer Temizlenen kan tekrar vücuda gönde- rilir Atık madde idrarı oluşturur VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER 2. ÜNİTE 55 UYGUNFENBİLİMLERİ6SPOTLUSORUBANKASI ETKİNLİK 12 Boşaltım Sistemi 1 Aşağıdaki kavramları verilen ifadeler ile eşleştiriniz. Böbrek İdrar kesesi İdrar kanalı (üretra) İdrar borusu (üreter) Böbrek atardamarı Böbrek toplardamarı İdrarın vücut dışına atıldığı kısımdır. Böbrekten süzülen kanı vücuda taşır. İdrarın bir süre depo edildiği kısımdır. Kanı süzerek temizler. Böbreklerde süzülen kanı idrar kesesine taşır. Atık maddelerin en fazla olduğu kanı taşır. 2 Verilen bilgiler doğru ise kutulara "D", yanlış ise "Y" yazınız. • Kandaki atık maddeleri böbrekler süzer. • Sağlıklı bir insanın idrarında tuz, su, üre, vitamin ve protein bulunur. • Böbreklere kanı böbrek toplardamarı getirir. • Karaciğer amonyağı üreye dönüştürür. • Böbreklerden süzülen idrar, idrar kesesinde toplanır. • Üreter, idrarın vücut dışına atıldığı kısımdır. • Böbrek toplardamarında atık madde bulunmaz. • Atık madde miktarı en fazla böbrek atardamarındadır. • Terleme ile vücuttan tuz ve su uzaklaştırılır. • Böbrek yetmezliği durumunda diyaliz makinesi kullanılır. 3 Şekilde boşaltım sistemi organları gösterilmiştir. Verilen bilgilerde boş bırakılan yerlere uygun harf- leri yazınız. 1. Kanda bulunan üre gibi zararlı maddeleri ................ süzerek kanı temizler. 2. Böbreklere kan ................ ile getirilir. 3. İdrar ................ organında toplanır. 4. Böbreklerde temizlenen kan ................ ile dolaşım sistemine katılır. 5. Böbreklerde oluşan idrar ................ ile idrar kesesine taşınır. 6. ................ ile idrar vücut dışına atılır. 7. Boşaltım maddelerinin en fazla olduğu kan damarı ................ 'dir. 8. ................ 'te süzülerek oluşan idrar üre, su ve tuzdan oluşur. R X Z P Y T 1 2 3 4 5 6 3 6 2 1 4 5 D D D D D Y Y Y Y D X X P P Z Y T R VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER 2. ÜNİTE www.sadikuygun.com.tr 48 ETKİNLİK 9 Solunum Sistemi 1 Şekilde verilen yapı ve organların adlarını yazınız. ........................................ ........................................ ........................................ ........................................ ........................................ ........................................ ........................................ 2 Aşağıdaki ifadelerde verilen boşlukları uygun sözcüklerle doldurunuz. burun soluk borusu akciğer yutak silli gırtlak kılcal bronş alveol 1. Konuşmamızı sağlayan ses telleri ..................... ta bulunur. 2. ........................ boşluğunda mukus salgısı ve kılcal damarlar vardır. 3. ..................... solunum sistemimizin en büyük organıdır. 4. ..................... damarlar ile alveoller arasında gaz alışverişi gerçekleşir. 5. ..................... içerisindeki mukus ve ..................... epitel hücreler tozu ve mikropları tutar. 6. ..................... alınan havanın soluk borusuna iletilmesini sağlar. 7. Akciğerlerde ..................... adı verilen hava keseleri bulunur. 8. Soluk borusunun iki kola ayrılmış hâline ............................. denir. gırtlak Burun Akciğer Kılcal Yutak alveol bronş Soluk borusu silli Burun Yutak Soluk borusu Bronş Diyafram Akciğer Bronşçuk VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER 2. ÜNİTE 49 UYGUNFENBİLİMLERİ6SPOTLUSORUBANKASI ETKİNLİK 10 Solunum Sistemi 1 Aşağıdaki soruyu yanıtlayınız. Vücudumuzdaki solunum gazlarının (oksijen-karbondioksit) değişimini bir oyun ile göstermek isteyen öğren- ciler şekildeki gibi sıralanmıştır. Duru Mert Ezgi Cenk Öğrenciler üzerinde karbondioksit ve oksijen yazan kartları birbirine vermektedir. Duru elinde oksijen yazan kartı Mert'e veriyor. Mert oksijen yazan kartı Ezgi'ye verirken Ezgi de karbondioksit yazan kartı Mert'e veriyor. Daha sonra ellerindeki kartları Mert Duru'ya, Ezgi de Cenk'e veriyor. Buna göre oynanan bu oyunda Mert ve Ezgi hangi yapıyı canlandırmaktadır? Açıklayınız. ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... 2 Verilen ifadelerin numaralarını ilgili oldukları başlıklara yazınız. Diyafram kası kasılır. 5 Göğüs kafesi büyür. 4 1 Diyafram kası gevşer. 3 Kaburgalar arası kaslar kasılır. 2 Göğüs kafesi daralır. 9 Oksijen alveollere dolar. 10 Alveollerdeki karbondioksit dışarı verilir. 6 Diyafram kubbeleşir. 8 Diyafram düzleşir. 7 Kaburgalar arası kaslar gevşer. Soluk alma .............................. Soluk verme .............................. 3 Verilen ifadeler doğru ise "D", yanlış ise "Y" yazınız. Soluk borusundaki tüyler ve yapışkan sıvı hava içindeki tozları tutar. Soluk borusu kıkırdak halkalardan oluşur. Burunun solunumda görevi yoktur. Gaz alışverişini gerçekleştiren ağızdır. Ses tellerinin bulunduğu yerler yutaktır. Yutak alınan havayı soluk borusuna iletir. Soluk verme sırasında diyafram düzleşir. Akciğerlerdeki hava keselerine alveol denilir. Soluk borusu akciğere girmeden hemen önce bronşcuklara ayrılır. Burun, yutak, soluk borusu, akciğerler solunum sistemi yapı ve organlarıdır. 3, 4, 5, 8, 9 1, 2, 6, 7, 10 D Y D Y D Y Y Y D D Mert: Alveol, Ezgi: Kılcal kan damarları Solunum gazlarının değişimi sırasında havadaki oksijen gazı kılcal kan damarlarına geçerek hücrelere gi- der Kılcal kan damarlarındaki karbondioksit de alveollere geçerek vücuttan uzaklaştırılır