UYGUN - PRATİK DEFTER - TÜRKÇE 6. SINIF

3. BÖLÜM: CÜMLEDE ANLAM www.sadikuygun.com.tr 66 CÜMLENİN KONUSU CÜMLENİN ANA DÜŞÜNCESİ DÜŞÜNCENİN YÖNÜNÜ DEĞİŞTİREN İFADELER Cümlede üzerinde durulan kavram, cümlenin konusudur. “Cümlede ne anlatılıyor?” sorusunun cevabı cümlenin konusunu verir. Örnek: • Gelecek nesillere yaşanılır bir dünya bırakmak için doğaya zarar vermemeliyiz. • Konu: Doğanın Korunması • Masal,çocuğun ana dilini ona ilk ve en iyi öğreten öğretmendir. • Konu: Masalın ana dili öğretiminde çocuğa katkısı. Cümlede asıl anlatılmak istenen düşünce, karşı tarafa verilmek istenen mesaja cümlenin ................... .......................... denir. Örnek: • Evrensel dil kullanmayan şair zamanın ötesine geçemez. (Şair, kalıcılığa ulaşmak istiyorsa eserlerin- de evrensel bir dil kullanmalıdır.) • Söz sanatlarına yer vermeyen eserler, herkes tarafından kolay anlaşılır. (Kolay anlaşılmak isteyen yazarlar, eserlerinde söz sanatlarına yer vermemelidir.) Olumsuz anlamda bir cümlenin olumlu, olumlu anlamda bir cümlenin olumsuz devam edebilmesi için “ama, fakat, lakin, ancak, oysa, yalnız, ne var ki, halbuki” gibi bağlaçların cümleye eklenmesi gerekir. Bu bağlaçlar, düşüncenin yönünün değişmesine yardımcı olur. Örnek: • Dün geceden beri şiddetli bir yağış var ancak hava beklendiği kadar soğuk değil. olumsuz olumlu • Akşam erknden yattım lâkin ne yazık ki hâlâ çok uykum var. olumlu olumsuz Gece oldukça sessizdi. Ahmet bir ara dışarı çıkacak oldu ancak sonra vazgeçti. Babasi hiç I. II. aramamıştı. Ahmet’in aklı babasındaydı. Neden böyle yapıyordu koca adam? Saatler geçti ve III. IV. kapı çaldı. Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangisi düşüncenin yönünü değiştirmiştir? A) I. B) II. C) III. D) IV. ana düşüncesi