UYGUN - PRATİK DEFTER - TÜRKÇE 6. SINIF

www.sadikuygun.com.tr 236 13. BÖLÜM: EDEBÎ TÜRLER VE SÖZ SANATLARI EDEBÎ TÜRLER VE SÖZ SANATLARI Olay, düşünce, duygu ve hayalleri dil yoluyla sözlü veya yazılı olarak güzel ve sanatlı bir biçimde anla- tan yazılara ................... denir. Edebî türler ........................ ve ........................ olmak üzere 2’ye ayrılır. Hikâye (Öykü) Gerçek hayattan, tarihten, doğadan veya tamamen hayal gücünden yararlanarak türetilen bir konu hakkında yazılan kurgusal, kurmaca yapıda kısa yazıları ....................... denir. Hikâye Türünün Özellikleri 1- Hikâyelerin kısalığı kaç sayfa olduğuyla değil, anlatımdaki olay ve kahraman sayısı ile ölçülür. 2- Hikâyelerde kahraman sayısı sınırlıdır. Anlatının başındaki kahramanlar sonuna kadar hikâyede yer alır. Anlatının herhangi bir yerinde yeni kahramanlar olaylara dahil edilmez. 3- Olay sayısı da sınırlıdır. Okurun, dinleyicinin kafasını karıştıracak karmaşık olaylara yer verilmez. Çoğunlukla anlatı bir veya birkaç olay çevresinde döner. 4- Hikâyeleri diğer türlerden ayıran önemli özelliklerden biri de betimlemelerin yüzeysel oluşudur. Hikâ- yelerde romanlar gibi derin iç ve dış tasvirler yapılmaz. Hikâyeler “Halk Hikâyesi” ve “Çağdaş Hikâye” olmak üzere iki türe ayrılır. 5- Hikâyelerde dil sadedir. 6- Hikâyelerde konu çoğunlukla günlük hayattan alınır. Olmuş veya olma ihtimali olan olaylar anlatılır. Örnek: Bir gün, adam ormanda gezerken bir kelebeğin kozasından çıkmaya çalıştığını gördü. Kozasındaki küçük delikten çıkmaya çabalayan kelebeği saatlerce izledi. Sonra adam, kelebeğin kozadan çıkmak için çabalamaktan vazgeçtiğini, gücünün kalmadığını dü- şündü. Kelebeğe yardım edeyim de kolayca çıksın diye düşündü ve kozadaki deliği daha rahat çıksın diye büyüttü. Bu sayede kelebek kozasından kolayca çıkabildi. Fakat çıkmaya daha hazır değildi, bedeni hâlâ kuru ve kanatları buruş buruştu. Adam, kelebeğin gücünü toplayıp, kanatlarını açıp uça- cağını düşünüyordu. Ama kelebek kozasından zamanından önce çıkmıştı. Ne kadar çabalasa da uçamadı ve buruşmuş kanatlarıyla yerde sürünmeye devam etti. Adam iyi niyetli bir şekilde kelebeğe yardım etmeyi istemişti ama bilmediği nokta; kelebeğin kozadan çıkmak için çabalaması, bedenindeki sıvının kanatlarına gitmesini ve bu sayede doğru zamanda ko- zasından çıktığında uçabilmesini sağlayacaktı. DÜZYAZI eser düzyazı hikâye şiir