UYGUN - SPOTLU SORU BANKASI - MATEMATİK 12. SINIF

El Harezmî El Harezmî ( 780 - 850 ) Türk kökenli matema- tik ve astronomi bilginidir. Cebir ve astronomi bilimlerinde önemli eserler yazmıştır. Harezmî'nin Ahmet, Muhammet ve Hasan adlı üç çocuğu olup hepsi de matematik bilimi üze - rinde ciddi çalışmalarıyla tanınmaktadır. Hive bölgesinde bir Türk şehri olan Harezmî'den Bağdat'a gelerek zamanın âlimlerinden ders almış ve kendini yetiştirmiştir. Harezmî, zama - nın Abbasi Halifesi Me'mun'dan yardım ve destek görmüştür. Bağdat'taki Saray Kütüpha - nesi'nin idaresi kendisine verilmiş olup mate - matik ve astronomide araştırmalar yapmıştır. Doğu ve Batı ilim âleminde cebire yaptığı katkı - larla ün yapıp tanınan Harezmî, bu sahada ilk eser sahibidir. Eserlerinde Avrupa'nın bilmediği "sıfır"ı kullanıp cebir işlemlerini geometrik düşüncelerle temellendirdi. Harezmî, "Kitab'ül Muhtasar fi Hesab'il Cebri Mukabele" adlı ese - rinde, "cebir" sözcüğünü matematik dünyasına kazandırmıştır. Cebir konularını metodik ve sistematik olarak ilk defa ortaya koymuştur. Zamanın matematiğine yeni bir yön vermiştir. Latinceye çevrilip Avrupa'da yüzyıllarca fayda - lanılan "Kitab'ül Muhtasar fi Hesab'il Cebri Mukabele"nin Arapça aslıyla Batı dillerine tercümesi Avrupa ve Amerika'da yayınlanmış - tır. Eser; bir ön söz, beş bölüm ve bir de ek bölümden meydana gelmekteydi. Eser, içerik olarak; birinci ve ikinci dereceden denklemlerin çözüm şekilleri, bilinmeyenleri, çeşitli cebir hesaplamalarını örneklerle açıkladıktan sonra; kuramsal ve uygulamalı hesaplama şekilleri, zamanın hükûmet işlerine ait hesapların yapıl - ması, kanalların açılması, bina yapımı, esnaf ve tüccar için lüzumlu işaretleri kapsıyordu. İkinci önemli eseri: "Kitab-el Muhtasar fi Hisa - ballindi" adlı kitabıdır. Arapça aslı mevcut olma - yan, Cambridge Üniversitesinde bulunan ve "Algoritmi de Numero İndoram" adlı Latince kitaptır. Bugünkü "logaritma" teriminin, Harezmî'nin bu eserinde Latince olarak "alga- zizmi" şeklinde geçtiği sanılmaktadır.