UYGUN - SPOTLU SORU BANKASI - MATEMATİK 12. SINIF

Sophie Germain SOPHIE GERMAIN (1776 – 1831) Babası zengin bir ipek tüccarıdır. Toplumda liberal reformların konuşulup planlandığı bir ailenin kızı olarak 1776 yılında doğar. Daha 13 yaşındayken Arşimet'in ölüm hikâyesini okuduktan sonra matematikçi olmaya karar verir. Kendi kendine Latince ve Yunanca öğrenir. Ailesinin muhalefetine rağmen, anne ve babası uyuduktan sonra gizli gizli Newton ve Euler'i okur. Felsefeye merak sarar. Bu kadar inatçı bir çocukla baş edemeyen babası sonunda Sophie'yi hayatı boyunca desteklemeye karar verir. Matematikteki zekâsını ilk kez meşhur mate - matikçi Lagrange keşfeder. Lagrange için hazırla - dığı bir ödevi kadın olduğundan önem verilmeye - ceği kaygısıyla ‘‘M. LeBlanc” diye sahte bir adla verir. Lagrange bu dehanın Sophie Germain oldu - ğunu daha sonra öğrenir. Sophie'nin matematik alanında en büyük destekçilerinden biri Lagrange olur. Sophie Germain'i en çok etkileyen matematik - çilerden biri de dikkatleri üzerine toplayan ve “Ma - tematiğin Prensi” diye anılan Gauss olur. Ona da çeşitli matematik konularında birçok mektup yazar. Aynı kaygıyla, mektuplarına uzun süre M. LeBlanc olarak imza attı. Gauss, M. LeBlanc'ın Sophie Germain olduğunu Fransızlar Gauss'un oturduğu şehri işgal edip Sophie'nin aile dostu olan bir Fran - sız generalden Gauss için ayrıcalık istediğinde öğrenir. Sophie Germain'in matematikteki meşhur Fermat Teoremi'nin çözümüne yaptığı katkılar bilinen en iyi yönüdür. Yaptığı katkıların önemi kendinden ancak 100 yıl sonra Kummer tarafından bir adım ileri götürülebildiği düşünülürse daha iyi anlaşılır. Zamanın çok prestijli yarışmalarına katıl - mıştır. Poisson gibi matematik ve istatistiğin önde gelen isimleriyle yarışmış ancak başarılı olama - mıştır. Hak ettiği dereceler hiçbir zaman kendine verilmemiştir. Geçmişte M. LeBlanc ismini kullan - makla ne kadar haklı olduğunu tüm matematik dünyası âdeta Sophie'ye ispat etmiştir. Poisson, Gaspard de Prony ve Laplace'dan oluşan bir jürinin seçiciliğinde katıldığı bir yarışmada sundu - ğu makale bazı teknik hatalar nedeniyle kabul dahi edilmemiş ve kendisine çalışmasının neden kabul edilmediği söylenmemiştir bile. Olaydan 55 yıl sonra Gaspard de Prony'nin yazdığı makalelerin - den birinin Sophie Germain'in yazdığı makalenin düzeltilmiş şekli olduğu anlaşılmıştır. Birçok deha gibi, Sophie Germain de çok genç yaşta ölür. Rakam teorisi üzerine çalışmalarını sürdürürken 55 yaşında kanserden dolayı hayata gözlerini yumar. Ölüm sertifikasındaki mesleği bölümüne matematikçi değil, rantiye yazılır.